Three people carrying blossom trees to be planted.
White illustration of some grass, resembling streetlamps.

Canllawiau’r Awdurdod Lleol i weithio mewn partneriaeth ar gyfer pobl a byd natur

Canllaw - 24-06-2025

Mae byd natur a phobl yn tyfu’n gryfach drwy estyn i fyny ac allan. Datblygwch agwedd eich awdurdod lleol tuag at weithio mewn partneriaeth gyda’n canllawiau a phecyn cymorth i archwilwyr.

Cymunedau - Sylfeini parciau

Gweithio mewn partneriaeth: estynnwch ymhellach i’n mannau gwyrdd a’n cymunedau

Mae’r adnodd hwn yn edrych ar sut all awdurdodau lleol helpu i lunio dyfodol gwell ar gyfer pobl a llefydd drwy fabwysiadu agwedd strategol tuag at weithio mewn partneriaeth. Mae’n edrych ar wahanol fframweithiau, ei fuddion posib a phethau i gadw llygad arnynt. Mae yna hefyd ganllaw arfer gorau gydag adnoddau i’ch rhoi ar ben ffordd.

Gall gweithio mewn partneriaeth fod yn arbennig o fuddiol pan mae adnoddau yn cael eu dwyn ynghyd er mwyn cyflawni allbynnau a rennir. Er enghraifft, gallai gweithio mewn partneriaeth gyda sefydliad yn y sector gwirfoddol i gyflawni prosiect gwyrddio wneud y mwyaf o’r buddion cymdeithasol ar gyfer y gymuned leol a darparu datrysiad ar gyfer stiwardiaeth asedau gwyrdd newydd yn y dyfodol.

Gall gweithio mewn partneriaeth roi’r adnoddau i chi allu mynd i’r afael â heriau mewn ffordd newydd. Ffocysu ar ddyheadau, arallgyfeirio incwm, rhannu adnoddau a chyflawni nodau cyffredin drwy alluogi pawb i ddod â rhywbeth unigryw a gwerthfawr at y bwrdd.

Mae’r rhai sydd wedi cymryd agwedd strategol tuag at weithio mewn partneriaeth yn dueddol o weld gwell canlyniadau. Mewn geiriau eraill, mae’n well meddwl sut rydych chi’n gweithio gyda sefydliadau allanol fel rhan o’ch cynllun cyflawni gwyrddio trefol cyffredinol.

Gweithio mewn partneriaeth: tri fframwaith

Mae yna amrywiol fathau o bartneriaethau. Mae fframwaith wedi’i ddiffinio yn darparu lefel o ddiwydrwydd dyledus a rheoli risg ar gyfer eich awdurdod lleol ac mae’n rhoi sicrwydd a chefnogaeth i bartneriaid allanol. Dyma dri math i’w hystyried:

1

Nid er elw

2

Partneriaethau statudol

3

Cynghreiriau strategol

Gweithio mewn partneriaeth: canllawiau i’r sawl sy’n gweld cyfle

Bydd gan bob awdurdod lleol ffyrdd ychydig yn wahanol o ddiffinio gweithio mewn partneriaeth. Isod mae rhai ffyrdd y gallai gweithio mewn partneriaeth gael ei gymhwyso mewn cyd-destun lleol a rhai enghreifftiau lle nad yw’n briodol o bosib. Am ragor o gymorth wrth benderfynu pryd i gymhwyso fframwaith partneriaeth, dyma ‘ganllaw i’r sawl sy’n gweld cyfle’.

Contractau masnachol neu gontractau gwasanaeth

Mae gan awdurdodau lleol wahanol safbwyntiau ar p’un a yw contractau masnachol neu wasanaeth a dyfarniadau grant yn cyfrif fel partneriaethau. Byddai agwedd fwy holistig a strategol yn dueddol o ystyried y mathau hyn o drefniadau fel partneriaethau, sydd fel arfer yn arwain at fuddion ychwanegol.

A luscious garden with lots of foliage and flowers, with a person leaning through the plants, gardening

Y broses o wneud penderfyniadau

Os oes problem neu ddatblygiad yn brif gyfrifoldeb i un sefydliad, gydag eraill ond â diddordeb ymylol ynddo, yna mae’n bosib nad yw partneriaeth yn briodol. Yn yr un modd, lle mae’r awdurdod lleol wedi cymryd rheolaeth dros gyfrifoldeb cyllideb a chymryd penderfyniadau, byddai’n well ystyried ffordd amgen o ddiffinio’r sefyllfa.

The bottom half of two people's legs and a spade on a viaduct.

Hyblygrwydd Biwrocratiaeth

Gall fod atyniadol er mwyn lleihau biwrocratiaeth a chymryd agwedd fwy anffurfiol tuag at weithio mewn partneriaeth. Yn y tymor hir, mae llywodraethiant eglur yn hanfodol. Fodd bynnag, gall fod yn briodol i gael lefel o hyblygrwydd ar gyfer swm y ‘fiwrocratiaeth’ sydd ei angen yn dibynnu ar y lefel o risg, y cyfrifoldebau y cytunwyd arnynt a chymhlethdod y cytundeb.

The legs of two people standing behind a planter, with gardening gloves on.

Gweithio mewn partneriaeth: uchafbwyntiau’r daith

Mae yna nifer o fuddion o weithio mewn partneriaeth y mae pawb yn rhyngweithio â hwy ac yn cefnogi ei gilydd.

O helpu pawb sy’n gysylltiedig i gyflawni eu hamcanion strategol i gael mynediad at ystod ehangach o sgiliau a chyfleoedd ariannu, dyma restr o’r buddion y gall ddod.

Mae partneriaeth o sefydliadau’n gweithio gyda chymunedau mewn gwahanol ffyrdd ac ar wahanol lefelau mewn sefyllfa dda i ymateb i anghenion pobl a byd natur ar lefel leol iawn.

O fewn cyd-destun partneriaeth, gall amserlenni a graddfeydd gweithio gefnogi gwneud penderfyniadau a symud syniadau yn eu blaen, er mwyn galluogi partneriaid i gymryd mantais o gyfleoedd ac ymateb i’r angen yn lleol.

Gallai partner allanol gynnig cefnogaeth er mwyn treialu ac addasu syniadau newydd, gan arwain at ffyrdd newydd ac arloesol o helpu pobl a byd natur ffynnu.

Mae’n bosib y byddai partner allanol mewn lle gwell i negodi a chynnig gwahanol fewnwelediadau.

Mae cynghrair o bartneriaid yn dod â gwahanol safbwyntiau, sgiliau, profiad, gwasanaethau a diwydiannau gyda’i gilydd.

Gall partneriaethau gynnig buddion cyffredin o ran helpu i gyflawni ystod o amcanion strategol, megis allbynnau cymdeithasol neu amgylcheddol gadarnhaol.

Gallai partneriaethau sicrhau bod anghenion grwpiau penodol sydd wedi’u hymleiddio (e.e. pobl anabl, ffoaduriaid neu rai sy’n gadael gofal) yn cael eu cwrdd, gan alluogi i hyd yn oed mwy o bobl fwynhau byd natur yn agos at lle maent yn byw.

Gall partner fod â gwybodaeth ffurfiol neu anffurfiol a data am gymunedau sy’n helpu i gyflawni prosiectau sy’n bodloni eu hanghenion.

Gall partneriaethau strategol wella amlygrwydd achos neu brosiect, gan ymgysylltu gyda grŵp mwy amrywiol o bobl gyda gwaith cadarnhaol y sefydliadau sy’n gysylltiedig.

Mae’n bosib y gall sefydliadau allanol fod yn gymwys i ymgeisio am gyfleoedd ariannu newydd, sy’n golygu mwy o wenyn, glöynnod byw, parciau a phyllau ar gyfer cymunedau trefol.

Efallai y byddai partner allanol yn cynnig ariannu ychwanegol ar gyfer prosiectau cymunedol, sy’n golygu mwy o gyfleoedd i fyd natur adfer ei hun a ffynnu.

Mae’n bosib y bydd gan bartneriaid y gallu i gynhyrchu gwahanol ffynonellau ariannu, megis incwm preifat neu elusennol, sy’n golygu ariannu posib ar gyfer darparu gwasanaethau, prosiectau a datblygiadau.

Gall cael mynediad at bwll o adnoddau ar draws partneriaeth ei gwneud hi’n haws i helpu byd natur i ffynnu, gan gael y sgiliau iawn i’r llefydd iawn ar yr adegau iawn.

Gall partner allanol fod yn gallu darparu’r awdurdod lleol gydag adnoddau neu werth mewn nwyddau nad ydynt yn cael eu bodloni gan eu cyllidebau eu hunain.

Mae’n bosib y bydd gan bartner allanol y modd i sicrhau pethau am brisiau is, sy’n golygu bod buddsoddi mewn pobl a byd natur yn mynd ymhellach.

Gweithio mewn partneriaeth: pethau i gadw llygad arnynt

Er mwyn sicrhau bod eich partneriaethau’n llwyddo, mae’n bwysig meddwl ymlaen ynghylch unrhyw oblygiadau a heriau y gallech fod angen eu goresgyn.

Dyma rai pethau i gadw llygad arnynt ac i’w hystyried. Dewch o hyd i adnoddau er mwyn osgoi’r camau gwag posib isod.

Gall dull, strwythur a rheoli partneriaethau gymryd amser ac angen adnoddau amrywiol oddi mewn i’r awdurdod lleol (gan gynnwys caffael a chyfreithiol) sy’n golygu bod cost fewnol.

Mae’n bosib na fydd gan y partner allanol yr adnoddau a/neu’r sgiliau sydd eu hangen er mwyn bodloni gofynion fframwaith partneriaeth/anghenion sylfaenol yr awdurdod lleol.

Os nad oes strwythur llywodraethu cryf yn ei le, gall tensiynau a gwrthdaro ynghylch rolau a chyfrifoldebau godi, o bosib gan arwain at ddod â’r bartneriaeth i ben.

Mae gan ein pecyn cymorth isod argymhellion ynghylch sut i reoli risg o amgylch:

Natur hirdymor rhai prosiectau a phartneriaethau, sy’n gallu golygu bod y bartneriaeth angen esblygu, ac mae angen strategaeth ymadael er mwyn rheoli hyn

Gofynion arbed arian a thoriadau o fewn awdurdodau lleol, sy’n gallu golygu newid mewn blaenoriaethau a/neu newidiadau strwythurol, sydd o bosib yn cael traweffaith ar gytundeb

Yr incwm sy’n cael ei gynhyrchu drwy amrywiol weithgareddau a all fynd yn uniongyrchol i’r partneriaid neu randdeiliaid eraill yn hytrach na’r awdurdod lleol. Gallai hyn olygu bod gan yr awdurdod lleol lai o reolaeth dros sut mae’r incwm hwn yn cael ei wario

Unioni problem a achoswyd gan y partner neu’r elfennau cyfreithiol posib o ganlyniad a allai gymryd amser, yn niweidio enw da ac yn gostus

Mae’r elfen rheoli cysylltiadau o weithio mewn partneriaeth angen math arbennig o sgiliau a phrofiad y mae angen i’r awdurdod lleol eu hystyried yn ofalus, gan sicrhau bod lefel addas o adnoddau’n cael eu neilltuo er mwyn cynyddu’r dychweliad ar fuddsoddiad.

Os nad yw’r broses yn cael ei gweld i fod yn deg ac yn dryloyw, gallai sefydliadau neu unigolion eraill fynegi gwrthwynebiad i bartneriaethau ar sail unochredd neu wahaniaethu.

Gallai tensiwn rhwng partneriaid neu wahaniaeth o ran gweledigaeth achosi problemau perthnasoedd neu niwed i enw da.

Gweithio mewn partneriaeth: canllawiau strategol ar gyfer eich taith

Dyma dri cham tuag at ddull mwy strategol o weithio mewn partneriaeth. Ehangwch y teitlau isod ac archwiliwch yr adnoddau gan ddefnyddio’r botymau i’r dde er mwyn rhoi cychwyn arni.

1

Rhowch strwythur yn ei le

2

Meithrin y berthynas

3

Cytuno ar fesurau llwyddiant

Mwy o ganllawiau ynghylch gweithio mewn partneriaeth

Am ragor o gefnogaeth a syniadau, cymerwch olwg ar ganllawiau Cymdeithas Llywodraeth Leol ar gyfer partneriaethau sy’n seiliedig ar yr allbynnau o raglen Partneriaethau ar gyfer Pobl a Lle y llywodraeth.

Canllawiau partneriaethau’n seiliedig ar le

Mae’r Gymdeithas Llywodraeth Leol wedi creu canllaw sy’n cefnogi awdurdodau lleol i weithio gyda phartneriaid er mwyn cyflawni nodau a rennir a deilliannau gwell ar gyfer byd natur, pobl a llefydd lleol.

Darllen canllaw y Gymdeithas Llywodraeth Leol
Darllen canllaw y Gymdeithas Llywodraeth Leol

Partneriaethau ar gyfer y rhaglen Pobl a Llefydd

Mae’r rhaglen Partneriaethau ar gyfer Pobl a Llefydd wedi profi dull newydd o sut ddylai adrannau llywodraeth ymgymryd â chynllun a darpariaeth pholisi’ yn seiliedig ar le’.

Ewch draw i dudalen y rhaglen
Ewch draw i dudalen y rhaglen

Mae’r testun ar y dudalen we yma yn cael ei drwyddedu gan y rhaglen Cyflymydd Fforest Ddinesig o dan CC drwy 4.0. Roedd y rhaglen yn cael ei rhedeg mewn partneriaeth gydag Ymddiriedolaeth Fforest Gymunedol ac Ymddiriedolaeth Coed Cadw, ac yn cael ein hariannu gan gronfa Trees Call to Action Fund. Cafodd y gronfa hon ei datblygu gan DEFRA mewn partneriaeth gyda’r Comisiwn Coedwigaeth ac mae’n cael ei darparu gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol. Diolch yn arbennig i Gyngor Dinas Birmingham a Birmingham TreePeople.